آیین‌ها و مذاهب در استان خوزستان | فصل چهارم از کتاب گویا جلوه‌های ایران – جلد نهم

تنوع مذهبی و آیینی خوزستان | فصل چهارم کتاب گویا جلوه‌های ایران

در فصل چهارم کتاب گویا «جلوه‌های ایران – استان خوزستان»، با نگاهی به آیین‌ها و مذاهب این استان، به قلب فرهنگ دینی و مناسک مردمان جنوب غرب ایران سفر می‌کنیم. این فصل، روایت‌گر سرزمینی است که در آن، ایمان و آیین، در کنار تنوع قومی، هم‌زیستی و احترام را معنا کرده‌اند.

فصل چهارم: آیین و مذهب استان خوزستان | کتاب گویا جلوه‌های ایران – جلد نهم

خوزستان، سرزمینی است که در آن، تنوع قومی با تنوع مذهبی درآمیخته و ساختاری فرهنگی پدید آورده که در آن، هم‌زیستی، احترام و ایمان، ستون‌های اصلی زندگی اجتماعی‌اند. این استان، با پیشینه‌ای کهن در دین‌باوری، از دوران عیلامیان تا امروز، همواره جایگاه آیین‌های ریشه‌دار و مردمانی مؤمن بوده است.

مذاهب رایج در استان

• شیعه دوازده‌امامی: مذهب غالب در استان، به‌ویژه در شهرهایی چون اهواز، دزفول، شوشتر، ایذه و مسجدسلیمان. آیین‌های مذهبی شیعی، به‌ویژه در ماه محرم، با شور و شکوه خاصی برگزار می‌شود.
• اهل سنت: در میان برخی از عرب‌های جنوب و عشایر مناطق مرزی، مذهب تسنن رایج است. نمازهای جمعه، عید قربان و عید فطر، با آیین‌های خاص محلی برگزار می‌شوند.
• اقلیت‌های مذهبی: در گذشته، اقلیت‌هایی از مسیحیان، صابئین مندایی و یهودیان نیز در خوزستان ساکن بوده‌اند که آثار فرهنگی و مذهبی آنان هنوز در برخی مناطق دیده می‌شود.

آیین‌ها و مناسک محلی

• سوگواره‌های محرم و صفر: آیین‌های عزاداری در خوزستان، به‌ویژه در شهرهایی چون شادگان، آبادان و خرمشهر، با نخل‌گردانی، نوحه‌خوانی عربی و فارسی، و مراسم‌های جمعی برگزار می‌شود.
• آیین‌های عروسی و تولد: در میان اقوام عرب، بختیاری و لر، مراسم‌های شادی با موسیقی، شعرخوانی و رقص‌های آیینی همراه است.
• نذر و زیارت: نذرهای محلی، سفره‌های مذهبی، و زیارتگاه‌هایی چون آرامگاه دانیال نبی در شوش، بخشی از فرهنگ دینی مردم استان‌اند.

هم‌زیستی مذهبی و فرهنگی

یکی از ویژگی‌های برجسته خوزستان، هم‌زیستی مسالمت‌آمیز اقوام و مذاهب مختلف است. در این استان، شیعه و سنی، عرب و لر، فارس و بختیاری، در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند و آیین‌های خود را با احترام متقابل برگزار می‌کنند.

این فصل، دعوتی است به شناخت ایمان‌هایی که در دل گرمای جنوب، با عشق و احترام، در کنار یکدیگر زیسته‌اند؛ سرزمینی که در آن، دین نه‌تنها باور، بلکه بخشی از زندگی روزمره و فرهنگ مشترک است.