شرح فرازهای دعای روز دوم ماه رمضان

شرح فرازهای دعای روز دوم ماه رمضان

به مناسبت فرارسیدن ماه ضیافت در این نوشتار شرح فرازهای دعای روز دوم ماه رمضان از مجموعه شرح فرازهای ادعیه روزانه ماه رمضان تقدیم حضورتان خواهد شد... إن شاءالله، با ما همراه باشید.

شرح فرازهای دعای روز دوم ماه رمضان

دعای روز دوم: اللَّهُمَّ قَرِّبْنِی فِیهِ إِلَی مَرْضَاتِکَ وَ جَنِّبْنِی فِیهِ مِنْ سَخَطِکَ وَ نَقِمَاتِکَ‏ وَ وَفِّقْنِی فِیهِ لِقِرَاءَةِ آیَاتِکَ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین‏؛[1]
«خدایا مرا در این روز به رضا و خشنودیت نزدیک ساز و از خشم و غضبت دور ساز و برای قرائت آیات قرآنت موفق گردان به حق رحمتت ای مهربانترین مهربانان عالم».

فراز اول: اللَّهُمَّ قَرِّبْنِی فِیهِ إِلَی مَرْضَاتِکَ

خدایا مرا در این ماه به مواضع رضای خودت نزدیک فرما؛ این فراز از دعا، اشاره به این نکته دارد که، اگر توفیق تو نباشد، ما نمی توانیم به کمال برسیم، در مناجات شعبانیه عبارت زیبایی داریم که می فرماید: «إِلَهِی بِکَ عَلَیْکَ إِلَّا أَلْحَقْتَنِی بِمَحَلِّ أَهْلِ طَاعَتِکَ وَ الْمَثْوَی الصَّالِحِ مِنْ مَرْضَاتِکَ فَإِنِّی لَا أَقْدِرُ [أملک‏] لِنَفْسِی دَفْعاً وَ لَا أَمْلِکُ لَهَا نَفْعا؛[2]» خدایا به حق خودت قسمت می دهم مرا به اهل صلاح متصل کن، خدایا من نمی توانم کاری که به نفع خودم باشد انجام دهم مگر این که تو دست مرا بگیری، پس از خدا می خواهد که از ما دست گیری کند، البته دستگیری خداوند یک زمینه و استعداد می خواهد و آن زمینه و استعداد هم همان درخواست است، همین که به معنای واقعی کلمه از خداوند درخواست می کنیم او دستگیری می کند.

فراز دوم: وَ جَنِّبْنِی فِیهِ مِنْ سَخَطِکَ وَ نَقِمَاتِکَ

ماه رمضان ماه، رحمت و ماه مهمانی خداوند است، اما بدا به حال کسی که در ماه رحمت و مهمانی خدا مبتلا به انواع آلودگی ها شود، بر این اساس است که عاجزانه از خدا می خواهیم تا ما را از سخط و آلودگی و گناهان محفوظ بدارد، چون ممکن است انسان با این که در ماه خدا و در میهمانی اوست خلاف دستور او عمل کند و موجب غضب او گردد، کسی که در مسجد یا در مکان مقدسی گناه کند، قطعا گناه او از اوقات و مکان های دیگر سنگین تر است.

فراز سوم: وَ وَفِّقْنِی فِیهِ لِقِرَاءَةِ آیَاتِکَ

خدایا در این ماه مرا موفق به قرائت آیاتت کن؛ قرائت آیات بیشتر مربوط به خواندن قرآن است، اما یکی از معنای آن هم قرائت آیات وجودی خداوند است، یعنی علائم وجودی تو را به گوش دلم بخوانم.

فراز چهارم: بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین

یعنی این اموری که خواستم مصداق رحمت است، چرا که نزدیک شدن به رضای الهی و دوری از غضب او، توفیق قرائت قرآن و... از مصادیق رحمت الهی است.

تفاوت رحمت خاص و عام خداوند:

رحمت خاص الهی با رحمت عام، تفاوتی دارد، چرا که به رحمتی که به همگان می رسد و دوام ندارد «رحمت رحمانی» می گویند، اما رحمت مخصوص اهل ایمان، دوام دارد و از آن تعبیر به «رحمت رحیمی» می شود، لذا در ترجمه قرآنی که چند وقت پیش انجام شد، بسم الله الرحمن الرحیم را این گونه ترجمه کردم، به نام خداوند هستی بخش هدایتگر، هدایت نعمت اهل ایمان است، اما اصل وجود و اصل هستی مربوط به همگان است.

تمام کسانی که رحمت و توجه به دیگری کنند در حقیقت، توفیقی از جانب «ارحم الراحمین» است.

ارحم الرحمین به چه معناست؟ آیا یعنی دیگران هم رحمت دارند و خدا رحمت بیشتری دارد؟ آیا این گونه است؟ گاهی وحدت را در کثرت می بینیم و توجه به کثرت داریم.

یعنی متصفین به صفات حسنه در عالم زیاد هستند توجه به این نمی کنیم که این ها همه به خدا بر می گردد، در عالم کثرت همه را می بینیم اما می بینیم که تمامی این ها در مقابل رحمت عامه حضرت حق چیزی نیست.

لذا گاهی کثرت را می بینیم، خدا را «ارحم» از همه «راحمین» می بینیم، اما گاهی اوقات اصلا کثرات را نمی بینیم و فقط خدا را در زیارت امام رضا علیه السلام بعد از نماز زیارت، دعایی وارد شده است و در آن دعا توجه داریم که امام علیه السلام واسطه رحمت خداست.

در زیارت جامعه هم می خوانیم که خدا به وسیله شما اهل بیت(علیهم السلام)، باران را نازل می کند و بوسیله شما، آسمان ها را حفظ می کند. بنابراین گاهی کثرات را می بینیم و گاهی فقط نظر به خداوند داریم.

پی نوشت:
1.  «الإقبال بالأعمال الحسنة فيمايعمل مرة في السنة ج : ۱  ص :  ۲۳۰» - «عنه البحارالانوار ۹۸: ۴.» - «مفاتيح الجنان ص :  ۲۳۹، در بيان نمازهاى شبها و دعاهاى روزها.»
2. إقبال الأعمال (ط - القدیمة)، ج‏2، ص: 687.