اعتیاد به گوشی و افسردگی آن

اعتیاد به گوشی و افسردگی آن

اعتیاد به گوشی و افسردگی آن عنوان نوشتاری است که در آن به بروز برخی اختلالات اعتیاد به گوشی های هوشمند پرداخته می شود. با ما همراه باشید.

اعتیاد به گوشی های هوشمند دارای عوارض غیر مستقیم روی سلامت روحی و روانی است. از جمله مهم ترین عوارض این پدیده که در بروز افسردگی نیز موثرند، می توان به انزوای اجتماعی و اختلالات خواب اشاره کرد.

مقدمه

بیایید با هم رو راست باشیم: روزی چند ساعت با گوشی تلفنتان سرگرم می شوید؟ چند بار صفحات اجتماعی تان را چک می کنید و چقدر با دوستان مجازیتان وقت می گذرانید؟ فکر نمی کنم شما هم مثل خیلی دیگر از هم سن و سال هایتان حاضر باشید گوشی هوشمندتان را با یک گوشی قدیمی که بالاترین امکاناتش ارسال پیامک و چند بازی پیش پا افتاده بود، عوض کنید! قبول دارید که به نسلی گوشی باز تبدیل شده ایم؟ نسلی که گوشی از دستش نمی افتد؟

دکتر ژان توئِنج (Jean Twenge)، روان شناس آمریکایی، اسم نسل ما گوشی بازها را iGen گذاشته است که شامل متولدین اواسط دهه ۱۹۹۰ به بعد می شود (همان دهه هفتادی ها و هشتادی های خودمان!). وی در کتاب معروفی با همین عنوان ما را نخستین نسلی معرفی کرده است که نوجوانی مان با عصر گوشی های هوشمند همزمان شد؛ اما آیا می دانید که نسل ما گوشی بازها بیشتر از نسل های قبل تان در معرض ابتلا به بیماری های روحی ـ روانی قرار دارد؟ مطالعات دکتر توئنج و همکارانش نشان داده است که گوشی های هوشمند علیرغم کاربردهای مثبت شان موجب افزایش آمار ابتلا به افسردگی و خودکشی در بین دانش آموزان شده اند.

به گزارش مرکز تحقیقات پیو در آمریکا، آمار مالکیت گوشی های هوشمند در اواخر سال ۲۰۱۲ (نیمه دوم سال ۱۳۹۱) بطور فزاینده ای شتاب گرفت. این تاریخ دقیقاً مصادف بود با آغاز شیوع نرخ افسردگی و خودکشی در بین نوجوانان آمریکایی است؛ اما چرا؟ ارتباط گوشی های هوشمند با افسردگی را چگونه می توان توجیه کرد؟

گوشی های افسردگی آور

این روزها کمتر دانش آموزی است که تلفن همراه نداشته باشد. چون قیمت گوشی ها هوشمند خیلی متنوع است، تقریباً اغلب خانواده ها از قدرت خرید این تکنولوژی برخوردارند. گوشی هوشمند به خودی خود ابزار مضری نیست، بلکه فایده و ضررش به طرز رفتار مصرف کننده بستگی دارد. بر اساس یافته های دکتر توئنج و همکارانش، نوجوانانی که روزانه بیش از 4 الی 5 ساعت در فضای مجازی وقت می گذرانند، ۷۱٪ نسبت به کسانی که مصرف متعادل تری دارند، بیشتر به دام افسردگی گرفتار می شوند.

بطور کلی، کسانی که روزانه بیش از 2 الی 3 ساعت در فضای مجازی به سر می برند، بیشتر به دام افسردگی گرفتار می شوند. شاید ادعا کنید که به خاطر رهایی از احساس افسردگی به شبکه های اجتماعی پناه می برید، اما جالب است بدانید که افسردگی آنقدرها هم در ایجاد اعتیاد به شبکه های اجتماعی مؤثر نیست . پژوهشگران دریافته اند که اعتیاد به شبکه های اجتماعی می تواند موجب ایجاد حالات افسردگی شود، اما خودِ افسردگی تأثیری در افزایش ساعات استفاده از شبکه های اجتماعی ندارد.

علائم اعتیاد به گوشی های هوشمند عبارتند از:

اگر پاسخ تان به حداقل ۴ مورد از پرسش های بالا مثبت است، پس حتماً باید در طرز استفاده تان از گوشی های هوشمند تجدید نظر کنید.

عوارض اعتیاد به گوشی های هوشمند عبارتند از:

اعتیاد به گوشی های هوشمند دارای عوارض غیرمستقیم روی سلامت روحی ـ روانی است. ازجمله مهم ترین عوارض این پدیده که در بروز افسردگی نیز مؤثرند، می توان به انزوای اجتماعی و اختلالات خواب اشاره کرد.

الف) انزوای اجتماعی:

تعامل رودررو موجب شادابی و حفظ روحیه می شود، اما متأسفانه به لطف گوشی های هوشمند کم رنگ شده است. اغلب دانش آموزان امروزی دوستی های مجازی و بعضاً کاذب را ترجیح می دهند، غافل از آنکه وقتی خودشان را از ارتباطات چهره به چهره محروم می کنند، روحشان پژمرده خواهد شد. به عبارتی، نوجوانانی که دوستی هایشان را به فضای مجازی محدود می کنند، بیشتر به سمت افکار منفی و خطرناک کشیده می شوند.

این در حالی است که سلامت روان با حضور فیزیکی در فعالیت های اجتماعی تقویت می شود. ضمناً اعتیاد به گوشی در روابط خانوادگی و فامیلی فاصله می اندازد. در جمعی که بقیه با گپ و گفت و بگوبخند وقت می گذرانند، کسی حوصله گوشی به دست ها را ندارد! چسبیدن به گوشی و نجوشیدن با جمع نه تنها رفتاری بی ادبانه است، بلکه اطرافیان را رنجیده خاطر و رفته رفته دور می کند.

ب) اختلالات خواب:

وقتی سرتان تا دیروقت توی گوشی باشد، طبیعتاً صبح با خواب آلودگی از خواب بیدار خواهید شد. همین خواب ناکافی به تنهایی دلیل محکمی برای افزایش شیوع افسردگی در بین دانش آموزان است. استفاده از گوشی در رختخواب موجب بی نظمی در الگوی طبیعی خواب می شود. در مطالعات مختلفی ثابت شده است که نور نمایشگر گوشی ترشح ملاتونین را متوقف می کند.

ملاتونین هورمونی خواب آور است که روی تنظیم ساعت بیولوژیکی بدن تأثیر دارد. بیشترین میزان این هورمون طی شب و در پاسخ به تاریکی ترشح می شود؛ اما اگر موقع خواب به صفحه گوشی چشم بدوزید، نور مصنوعی نمایشگر با نور طبیعی روز اشتباه گرفته می شود و درنتیجه ملاتونین کافی در بدن تان تولید نخواهد شد؛ یعنی حتی وقتی تصمیم به خواب بگیرید، باز هم ممکن است که دیر خوابتان ببرد. بطور کلی، کسانی که شب ها به اندازه کافی نمی خوابند، علاوه بر افسردگی در معرض ابتلا به دیابت، بیماری های قلبی، کاهش تمرکز و ضعف حافظه نیز قرار دارند.