انسان می تواند با جن ها در ارتباط باشد؟

استاد حسن رمضانی؛
جن

در این باره به چند نکته لازم است اشاره شود:
نکته اول این است که ارتباط با جن و شیطان جنی، هم امکان دارد و هم اتفاق افتاده است. یعنی هم جن می تواند با انسان ارتباط برقرار کند و هم انسان می تواند با جن ارتباط برقرار کند. منتها این ارتباطات به دو شکل ممکن است صورت بگیرد: ارتباط صحیح و مورد تایید شرع مقدس و ارتباط نامشروع و غیر شرعی.
نکته دوم این است که اصل بر عدم ارتباط است. یعنی بالاخره ما در محدوده خودمان که انسان هستیم با انسان ها مرتبطیم و آنها که جن هستند در محدوده خودشان با جن ها مرتبطند و شرعا مجاز نیستند که با ما ارتباط برقرار کنند و ما را تحت سلطه خودشان قرار دهند.
در قرآن کریم آیه ای وجود دارد که به نکته ظریفی اشاره می کند: «وَ يَوْمَ يَحْشُرُهُمْ جَمیعاً یا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَكْثَرْتُمْ مِنَ الْإِنْسِ وَ قالَ أَوْلِیاؤُهُمْ مِنَ الْإِنْسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنا بِبَعْضٍ وَ بَلَغْنا أَجَلَنَا الَّذی أَجَّلْتَ لَنا قالَ النَّارُ مَثْواكُمْ خالِدینَ فیها إِلاَّ ما شاءَ اللَّهُ إِنَّ رَبَّكَ حَکیمٌ عَلیم‏» (در آن روز که (خدا) همه آنها را جمع و محشور می سازد، (می گوید:) اى جمعيّت جن! شما افراد زیادى از انسانها را گمراه ساختید و آنها را به خدمت گرفتید و بهره کشی کردید! دوستان و پیروان آنها از میان انسانها مى ‏گویند: «پروردگارا! هر یک از ما دو گروه [پیشوایان و پیروان گمراه‏] از دیگرى استفاده کردیم (ما به لذّات هوس آلود و زودگذر رسیدیم و آنها بر ما حکومت کردند) و به اجلى که براى ما مقرّر داشته بودى رسیدیم.» (خداوند) می گوید: «آتش جایگاه شماست جاودانه در آن خواهید ماند، مگر آنچه خدا بخواهد» پروردگار تو حکیم و داناست‏.) (انعام/128)
خدای تبارک و تعالی به «جن» خطاب می کند که «استکثرتم من الانس» شما انسان را گمراه کرده و به خدمت گرفتید. علامه طباطبایی این را به معنای به «استخدام درآوردنِ زیاد» می داند، یعنی تحت تصرف قرار دادن و از انسان، کار کشیدن. یعنی ای گروه جن،  شما از انسانها بهره كِشی زیادی کردید، این می شود حرام و از لحاظ شرعی آنها ممنوع هستند که از ما بهره کشی کنند.
برای ما انسانها هم ممنوعیت شرعی وجود دارد که از آنها بهره کشی کنیم،  یعنی جن ها را بدون رضایتشان تحت سلطه و سیطره خود بگیریم و از اقتضائات آنها استفاده کنیم. این اصل و قاعده اولیه است.
نکته سوم این است که گاهی در برخی از موارد، این اصل عدم ارتباط و بهره کِشی، استثناء می خورد،  مثلا یک ولیّ خدا، به خاطر ولایتی که بر همه موجودات عالم و از جمله جن دارد، می تواند با توجه به مصالح و مواردی که پیش می آید از آنها بهره بگیرد و استفاده مشروع و صحیح کند. مثل آنچه که حضرت سلیمان(علیه السلام) انجام داد و جن ها را برای نقل اشیاء ثقیل و بنای بناهای عظیم استخدام کرد و اقتدارهای فوق العاده که در اختیار جن ها قرار داشت به خدمت گرفت و کارهای عظیم و عمده ای انجام داد.
به عنوان نمونه از قرآن کریم، به دو آیه در این باره اشاره می کنم: قرآن می فرماید: «وَ حُشِرَ لِسُلَيْمانَ جُنُودُهُ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ وَ الطَّيْرِ فَهُمْ يُوزَعُون‏» (لشکریان سلیمان، از جنّ و انس و پرَندگان، نزد او جمع ًشدند آن قدر زیاد بودند که باید توقّف مى‏کردند تا به هم ملحق شوند) (نمل/17) و می فرماید: «... وَ مِنَ الْجِنِّ مَنْ يَعْمَلُ بَيْنَ يَدَيْهِ بِإِذْنِ رَبِّهِ ... » ([و براى سلیمان] گروهى از جنّ پیش روى او به اذن پروردگارش کار مى کردند...) (سبا/12)
نوع جن، از نظر ارزش و شرافت در مقایسه با نوع انسان، در رتبه پایین قرار دارد. آنچه را که ما نسبت به استخدام انسان کامل و ولی خدا، نسبت به جن گفتیم و جنبه شرعی به آن دادیم، چنین چیزی در میان جن نمی تواند وجود داشته باشد. یعنی آنها نمی توانند به نحو مشروع از ما انسانها کار بکشند و اگر این کار را کردند دچار عذاب و عقاب الهی خواهند شد. از این جهت در میان مآخذ و مصادر به صورت مشروع و مجاز وارد نشده که جنّی با ولایت الهیه، انسانی را به تصرف خود در آورده و در راستای کارهای خود، انسان را به کار گیرد. اما انسان کامل و ولیّ خدا، می تواند با توجه به مسائل و موارد مخصوص از آنها استفاده کند، البته استفاده مجاز و شرعی نه استفاده غیر مجاز و غیر شرعی.
نکته چهارم این است که متاسفانه استفاده های غیر مجاز و غیر شرعی در هر دو گروه بوده و هست، یعنی هم انسانهای فاسق و حتی کافر می توانند با یک سری کارها، جن ها را به استخدام خود در آورند و هم آنها با فسق و فجوری که دارند ممکن است این تجاوز به حدود الهی را داشته باشند و افرادی از انسان را به استخدام خود در آورند و کارهایی را از انسانها بخواهند.
احمد امین در کتاب «التکامل فی الاسلام»، بحثی تحت عنوان سلوک شیطانی و رحمانی دارد. در قسمت سلوک شیطانی می گوید: برخی از افراد انسانی با توجه به برخی از کارهایی که انجام می دهند به استخدام جن در می آیند و بالعکس، جن را به استخدام خودشان در می آورند. آنها در مسیر اهداف خودشان اینها را به کار می گیرند و اینها هم در مسیر اهداف خود،  آنها را به کار می گیرند. یعنی یک نوع بده بستانی در این میان برخی از انسانها و جن ها وجود دارد.
در نجف، آدمی بود که خیلی از نظر ظاهری، شخص ژولیده و کثیفی بود، بی تعهد و بی قید بود. با همه این حرفها آدم عجیبی بود و کارهای عجیب و غریبی انجام می داد. برای خیلی از آقایان جای سوال بود که این آدم کثیف و بی قید و بند، چگونه این کارهای عجیب و غریب را انجام می دهد. بعد از مدتی تحقیق در این باره دیدند که وی از شهر نجف خارج می شود و به تپه ای اِشراف پیدا می کند و چیزهای بدی به مولای عالمیان امام علی(علیه السلام) میگوید. بعدها که پی بردند آدم خبیثی است، او را گرفتند و شروع کردند به محاکمه و پرس و جو کردن که اینها چی هست؟ و از کجا اینها را داری؟ متوجه شدند که وی، به برخی از شیاطین جن، تعهد دارد، تعهدش این است که حرفهای زشتی به امام امیرالمومنین علی(علیه السلام) بزند و در عوض، آنها هم در برابر این ناسزاها، تعهد دارند که یک سری از اختیاراتی که دارند به این آقا واگذار کنند. این می شود سلوک شیطانی.

 

Share