18. استفاده غیر عبادی از مسجد
خوابیدن در مسجد
١٨٣- خوابیدن در مسجد مکروه است مگر در حال ناچاری.[توضیح المسائل، م ٩١٣]
نماز بر میت در مسجد
١٨٤- خواندن نماز میت در مساجد مکروه است، ولی در مسجد الحرام مکروه نیست.[توضیح المسائل، م ٦١٢]
دفن میت در مسجد
١٨٥- دفن میت در مسجد، اگر ضرر به مسلمانان باشد یا مزاحم نمازشان باشد، جایز نیست، بلکه مطلقا دفن میت در مسجد جایز نیست.[توضیح المسائل، م ٦٢٢]
١٨٦- س: آیا جایز است که وصیت کنم پس ازمرگ در مسجد محل که در آن زحمت زیادی کشیده ام مرا دفن کنند، چون بسیار دوست دارم در این مسجد دفن شوم، در حیاط مسجد یا شبستان؟
ج- اگر هنگام اجراء صیغه وقف، دفن میت استثناء نشده باشد دفن میت در آن جایز نیست و وصیت شما در این مورد اعتباری ندارد.[اجوبة الاستفتائات، ج ١، ص ١٢٥، س ٤١٨]
آیت الله خامنه ای دامت برکاته
برگزاری مجالس سوگواری و فاتحه در مسجد
١٨٧- اگر مسجد را برای عزاداری چادر بزنند و فرش کنند و پارچه سیاه نصب کنند و وسائل چای و پذیرایی به مسجد ببرند، در صورتی که این کارها به مسجد ضرر نرساند و مانع نماز خواندن نشود اشکال ندارد.[توضیح المسائل، م ٩٠٧]
١٨٨- س: تشکیل مجلس فاتحه و ترحیم، درمسجد، چه صورت دارد؟
ج- اگر مانع از نماز نباشد مانعی ندارد.[مجمع المسائل، ج ١، ص ١٣٧، س ٤٠]
آیت الله گلپایگانی قدس سره
برگزاری مجلس شادی در مسجد
١٨٩- س: اینجانب قصد دارم طبق سنت صدراسلام مجلس عروسی و ولیمه ازدواج پسرم را با حفظ تمام شعائر مذهبی در مسجد برگزار نمایم. استدعا دارم نظر شریف را در این مورد مرقوم فرمائید.
ج- برگزار نمودن مجلس عروسی درمسجد، در صدر اسلام به صورت یک سنت، معلوم نیست و بهتر این است که اینگونه مجالس را در منازل خود تشکیل دهید ونسبت به مسجد اگر مزاحمت با نمازگزاران باشد حرام و الا سزاوار نیست، زیرا مناسب وضع مسجد نیست و هتک است.[مجمع المسائل، ج ١، ص ١٣٦، س ٣٥]
آیت الله گلپایگانی قدس سره
١٩٠- س: در برخی مناطق، بویژه در روستاها، مجالس عروسی را در مساجد بر پا می کنند، یعنی مجلس رقص و غنا را در خانه برگزار می کنند ولی نهار یا شام را در مسجد می دهند، آیا این کار شرعا جایزاست یا نه؟
ج- غذا دادن به میهمانان، در مسجد، به خودی خود اشکال ندارد ولی بر پا کردن مجالس عروسی در مساجد مخالف جایگاه اسلامی مسجد است و جایز نمی باشد و ارتکاب محرمات شرعی ازقبیل غنا و موسیقی لهوی مطرب، حرام است مطلقا.[اجوبة الاستفتائات، ج ١، ص ١٢٠، س ٤٠٦]
آیت الله خامنه ای دامت برکاته
درس و بحث در مسجد
١٩١- س: آیا از صحن و ایوان مسجد می توان برای توجیه فکری و فرهنگی و اعتقادی و دروس نظامی به جوانان استفاده کرد، با توجه به اینکه جا برای این امور، کم است و از ایوان مسجد هم استفاده دیگری نمی شود؟
ج- این امور تابع کیفیت وقف صحن و ایوان مسجد است و در این خصوص لازم است نظر امام جماعت و هیئت امنای مسجد را جویا شوید. یاد آوری می شود که راهنمایی جوانان و تشکیل کلاس های دروس دینی با موافقت امام جماعت و هیئت امنای مسجد، امری است مطلوب و پسندیده.[اجوبة الاستفتائات، ج ١، ص ١٢٠، س ٤٠٥]
آیت الله خامنه ای دامت برکاته
١٩٢- س: در مسجدی که نماز اقامه می شود، بخشی از آن مختص به بانوان است و گاهی در این مسجد درس گفته می شود و هنگام درس و بحث، بانوان از مسجد خارج می شوند و این درس مانع نماز بانوان است یا درسی که مانع نماز آنان است اشکال دارد یا نه؟
ج- مانع شدن از نماز خواندن نمازگزاران در مسجد جایز نیست، خواه نمازگزار مرد باشد یا زن.[مجمع المسائل، ج ١، ص ١٣٥، س ٣٣]
آیت الله گلپایگانی قدس سره
شعر خوانی در مسجد
١٩٣- خواندن شعری که نصیحت و مانند آن نباشد در مسجد مکروه است.[توضیح المسائل، م ٩١٤]
ورزش در مسجد
١٩٤- س: آیا تمرینات ورزشی در مسجد محله یاخوابیدن در آن یا مسجد دیگر جایز است؟
ج- مسجد مکان ورزش نیست و خوابیدن در مسجد مکروه است.[اجوبة الاستفتائات، ج ١، ص ١١٩، س ٤٠٤]
آیت الله خامنه ای دامت برکاته
نمایش فیلم در مسجد
١٩٥- س: آیا نمایش فیلمهای سینمایی که ازسوی وزارت ارشاد اسلامی مجوز دارد در مسجد برای کسانی که در جلسات قرآن شرکت می کنند، شرعا اشکال دارد؟
ج- جایز نیست مسجد را به مکان نمایش فیلمهای سینمایی تبدیل کنند ولی نمایش فیلم در وقت نیاز با هماهنگی امام جماعت مسجد مانع ندارد.[اجوبة الاستفتائات، ج ١، ص ١٢٢، س ٤٠٩]
آیت الله خامنه ای دامت برکاته
کتابخانه و اتاق بسیج در مسجد
١٩٦- س: اشغال کردن مسجد به اینکه مقداری از مسجد را کتابخانه کنند یا اینکه برای غیر نماز اجتماع کنند در مسجد، به طوری که مزاحم مصلین(نمازگزاران) باشند چه صورتی دارد؟
ج- کتابخانه کردن مقداری از مسجد و مزاحمت نمازگزاران جایز نیست (اگر قبل از آنکه زمین وقف مسجد شود قسمتی را کتابخانه و قسمتی را مسجد بسازند اشکال ندارد، ولی پس از آنکه وقف مسجد شد، تغییر آن جایز نیست.) ولی می توانند تعدادی کتاب بدون مزاحمت مصلین در مسجد قرار دهند.[استفتائات، ج ٢، ص ٣٤٦، س ٣١]
١٩٧- س: آیا می شود قسمتی از مسجد را که هیچگونه استفاده ای از آن نمی شود برای شورای همیاری که هیچ جایی برای جلسات شورا ندارند، اختصاص داد یا نه؟
ج- اختصاص دادن قسمتی از مسجد به امور شورا جایز نیست.[استفتائات، ج ٢، س ٣٠]
١٩٨- س: آیا در قسمت پشت بام مسجد، می توان ساختمانی به عنوان کتابخانه ساخت و مورد استفاده قرار داد یا نه؟
ج- نمی شود.[مجمع المسائل، ج ١، ص ١٤٢، س ٥٩]
آیت الله گلپایگانی قدس سره
استفاده از وضوخانه مسجد
١٩٩- کسی که نمی خواهد در مسجدی نماز بخواند، اگر نداند حوض یا وضوخانه آن را برای همه مردم وقف کرده اند یا برای کسانی که در آن جا نماز می خوانند، نمی تواند از حوض یا وضوخانه آن مسجد وضو بگیرد. ولی اگر معمولا کسانی هم که نمی خواهند در آنجا نماز بخوانند وضو می گیرند، می تواند در آنجا وضو بگیرد.[توضیح المسائل، م ٢٦٩]
٢٠٠- اگر طهارت خانه مسجد، تنها برای استفاده نمازگزاران آن مسجد وقف شده باشد، استفاده کسانی که نمی خواهند در آن مسجد نماز بخوانند، حرام است.
ولی اگر ندانند که برای استفاده همه مردم وقف شده یا فقط نمازگزاران همان مسجد، حکم مساله قبل رادارد.[مجمع المسائل، ج ١، ص ١٤٢، س ٥٩ و توضیح المسائل، م ٦٤]
٢٠١- س: آیا استفاده شخصی آنهم به مقدار کم، از آب مخصوص وضو در مساجد، مثلا مغازه داران محل برای نوشیدن یا درست کردن چای یا برای ماشین، با توجه به اینکه چنین مسجدی واقف مشخص ندارد که از این کار منع کند، چه حکمی دارد؟
ج- اگر معلوم نباشد که آب، تنها وقف وضوی نمازگزاران است و عرف مردم آن محل و رهگذران از مثل این آب استفاده می کنند، اشکال ندارد هر چند احتیاط دراین موارد مطلوب است.[اجوبة الاستفتائات، ج ١، ص ١٢٤، س ٤١٥]. [یعنی بهتر است پرهیز کنند و استفاده نکنند.]
آیت الله خامنه ای دامت برکاته
[به فصل ٧«حفظ حرمت مسجد» نیز مراجعه کنید.]
