مباحث اخلاق در قرآن - استاد فاطمی نیا / فضائل امام علی علیه السلام 1
فضائل امام علی (علیه‌السلام) در بیانات استاد فاطمی‌نیا
این خطابه با حمد و ستایش پروردگار آغاز می‌شود و به بیان فضائل شب قدر و همزمانی آن با شب شهادت امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) می‌پردازد. مرحوم استاد فاطمی‌نیا در ادامه به بیان شباهت‌های حیرت‌انگیز بین قرآن کریم و امام علی (علیه‌السلام) از ابعاد مختلف می‌پردازند، مانند ابعاد ظاهری و باطنی هر دو، و اینکه چگونه دانشمندان مختلف به مطالعه جنبه‌های گوناگون قرآن و زندگی و کلام امام علی (علیه‌السلام) مشغول شده‌اند. ایشان همچنین به اعجاب و اعتراف علمای برجسته اهل سنت به فصاحت و بلاغت نهج‌البلاغه اشاره می‌کنند.
در پایان، مرحوم فاطمی‌نیا با ذکر حدیثی از معراج پیامبر اعظم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) که خداوند با ایشان به زبان امام علی (علیه‌السلام) سخن گفته، به مقام والای امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) تأکید کرده و مخاطبان را به استفاده از این شب قدر و توسل به امام علی (علیه‌السلام) برای برآورده شدن حاجات دعوت می‌کنند.
✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿
سؤالات متداول درباره امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) بر اساس مطالب ارائه شده:
چرا شب نوزدهم ماه رمضان شب ویژه‌ای محسوب می‌شود و چه مناسبت‌هایی در این شب جمع شده‌اند؟
شب نوزدهم ماه مبارک رمضان امسال به دلیل تقارن چهار مناسبت، شب بسیار ویژه‌ای است: شب جمعه، شب قدر، شب شهادت امیرالمؤمنین علیه الصلاة و السلام و آغاز دهه سوم ماه مبارک رمضان. دهه سوم رمضان طبق روایات برای دعا و عبادت بسیار حائز اهمیت است و توصیه شده که در این دهه به عبادت بیشتر پرداخته شود.
چه مشابهت‌های عمیقی بین امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) و قرآن کریم وجود دارد که دنیا را به حیرت انداخته است؟
یکی از مشابهت‌های کلیدی این است که همانطور که قرآن دارای ابعاد مختلفی است که هر بعد آن گروهی از دانشمندان را به خود مشغول کرده (مانند اعراب قرآن، قرائات، وقوف، لغت، رسم‌الخط، شأن نزول، آیات فقهی، بعد عرفانی، بعد فلسفی و حکمت)، امیرالمؤمنین نیز ابعاد متعددی دارند که هر بعد ایشان گروهی را به تحقیق و مطالعه واداشته است؛ از جمله علم بی‌کران، بیان زیبا و خطبه‌های فصیح (مانند نهج‌البلاغه که نظیری ندارد)، شجاعت، جود و کرم، عبادت‌ها و اشک‌های طولانی و فضائل اخلاقی.
چگونه ظاهر و باطن امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) با ظاهر و باطن قرآن مشابهت دارد؟
همانند قرآن کریم که دارای ظاهری زیبا و اثربخش و باطنی عمیق است، امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) نیز دارای ظاهری زیبا (جلالی) و باطنی بسیار عمیق (جمالی) هستند. بسیاری از کسانی که عاشق ایشان شده‌اند، تنها بخشی از جلال ایشان را دیده‌اند و درک جمال ایشان طاقت‌فرساست. این مشابهت در این نکته نهفته است که هم باطن قرآن و هم باطن امیرالمؤمنین عمیق و نیازمند تدبر و درک فراتر از ظاهر است.
شباهت عجیب دیگری که در مورد عظمت قرآن و امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) ذکر شد، چیست؟
یکی از مشابهت‌های بسیار عجیب، قدرت تأثیرگذاری و هیبت آن‌هاست. قرآن کریم می‌فرماید اگر بر کوه نازل می‌شد، کوه از هم می‌پاشید ("لو انزلنا القرآن علی جبل لرأیته خاشعا متصدعا من خشیة الله"). امیرالمؤمنین نیز فرمودند اگر کوهی محبت واقعی من را داشته باشد، از هم می‌پاشد. این نشان‌دهنده عظمت و تأثیرگذاری فوق‌العاده وجود مبارک ایشان است، همانگونه که قرآن بر کوه اثر می‌گذارد.
چرا عجائب قرآن پایان ندارد و این موضوع چگونه با امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) مرتبط است؟
امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در حق قرآن فرمودند: "بحر لا تدرک قهره و لا تنقضی عجائبه" (دریایی که عمقش را نمی‌توان یافت و عجائبش پایان ندارد). این کلام معصوم است و به این معنا نیست که عجائب آن بسیار است، بلکه به این معناست که انتهایی ندارد. این گفته بزرگان را در پی داشته که حتی اگر بنده‌ای دانشمند و پاکیزه (مانند حضرت سلمان) میلیون‌ها سال عمر کند و ماهی یک بار قرآن را با تدبر ختم کند، باز هم به همه عجائب آن احاطه پیدا نمی‌کند. امیرالمؤمنین نیز مانند قرآن عجائبشان پایان ندارد و اسرار بسیاری در سینه مبارکشان نهفته بود که اگر ظرفیت حمل آن وجود داشت، چه می‌شد.
دلیل اینکه خداوند شب معراج با زبان امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) با پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) سخن گفت، چه بود؟
خطیب خوارزم در کتاب "المناقب" حدیثی مسند و غیر قابل خدشه از قول پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) نقل می‌کند که فرمودند در شب معراج، خداوند با زبان علی با من حرف زد. وقتی پیامبر تعجب کردند و پرسیدند آیا تو با من حرف می‌زنی یا علی، جواب آمد: "فرأیت قلبک لا یحمل أحدا أحب إلیک من علی بن أبی طالب، فخاطبتک بلسانه لکی یتم قلبک" (به قلب تو نظر کردم و کسی را محبوب‌تر از علی بن ابی طالب در آن ندیدم، پس با زبان او با تو حرف زدم تا قلبت آرام گیرد). این نشان‌دهنده مقام بسیار بالای امیرالمؤمنین و جایگاه ایشان در قلب پیامبر و نزد خداوند است که صدای ایشان موجب آرامش قلب سید کائنات می‌شود.
چگونه ضربت خوردن امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در جنگ خندق سرنوشت‌ساز و برتر از عبادات جن و انس دانسته شده است؟
حدیث متواتر شیعه و سنی این است که "ضربة علی یوم الخندق أفضل من عبادة الثقلین" (یک ضربت علی در روز خندق برتر از عبادت جن و انس است). این ضربت سرنوشت‌ساز بود، زیرا در شرایطی که عمر بن عبدود مبارز می‌طلبید و هیچ‌کس از اصحاب جرأت مقابله نداشت، امیرالمؤمنین به میدان رفتند. این ضربت نه تنها اسلام را نجات داد و ریشه شرک را کند، بلکه راه را برای انتشار لا اله الا الله هموار کرد. اگر آن ضربت نبود، امروز مجالس احیاء و عبادت برقرار نمی‌شد. به همین دلیل است که گفته می‌شود تمام خلق عالم که لا اله الا الله می‌گویند، مدیون این ضربت هستند.
نمونه‌ای از کرامت دیده‌شده از قصیده شیخ محمد کاظم عذری در مدح و مصائب اهل بیت (علیهم‌السلام) چیست؟
در کربلا، شخصی بود که در خواندن قصیده "هائیه" شیخ محمد کاظم عذری تخصص داشت. رسم او این بود که در قسمت مربوط به مظلومیت حضرت فاطمه زهرا (س)، بی‌اختیار عمامه خود را زمین می‌گذاشت و ایستاده ادامه قصیده را می‌خواند. در مجلسی که نیمی از آن از مخالفین اهل بیت بودند، به این شخص سفارش شد که بخش مصائب را نخواند و رسم همیشگی خود را انجام ندهد. اما وقتی به قسمت مظلومیت حضرت زهرا رسید، فراموش کرد و عمامه را زمین گذاشت و ایستاد. یکی از مخالفین برای بر هم زدن مجلس، آتش قلیان را در عمامه او خالی کرد. اما نه عمامه سوخت، نه فرش اطراف، و او به خواندن ادامه داد. این کرامت نشان‌دهنده عظمت مقام اهل بیت (علیهم‌السلام) و شعری است که در مدح و مصائب ایشان سروده شده است.
افزودن دیدگاه جدید