مباحث اخلاق در قرآن - استاد فاطمی نیا / تشبیه امام زمان به آب
تشبیه امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) به آب در بیانات استاد فاطمی‌نیا
بیانات عارف بزرگوار حضرت آیت الله فاطمی نیا، پیرامون مباحث اخلاق در قرآن با عنوان «تشبیه امام زمان به آب» / مدت زمان : 52 دقیقه
✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿
مرحوم آیت‌الله فاطمی‌نیا ابتدا با اشاره به آیه‌ای از سوره ملک، اهمیت و جایگاه والای امام معصوم (علیهم‌السلام) و به‌ویژه امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) تأکید می‌کنند. سپس با استناد به کلام خواجه نصیرالدین طوسی مبنی بر اینکه «وجوده لطف و تصرفه لطف آخر و عدمه منا»، عدم تصرف امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) به دلیل عدم اهلیت شیعیان دانسته می‌شود. در ادامه، با نقل قول از علمای بزرگ اهل سنت و اعترافات آنها درباره وجود و حیات امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه)، بر اعتقاد مشترک به ایشان تأکید می‌کنند، اگرچه شیعیان به دلیل تعقل و فهم خاصی که خداوند به آنها عطا کرده است، این غیبت را به منزله مشاهده می‌بینند و عشق و شور بیشتری نسبت به حضرت دارند. در پایان نیز با ذکر روایاتی، به نیاز امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) به یاران محوری و نه صرفاً عاشق اشاره کرده و تصریح می‌کنند که عدم ظهور ایشان ناشی از عدم آمادگی و فقدان این یاران محوری است.
✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿
این ۸ سوال و پاسخ با استفاده از سخنرانی ارائه شده تهیه شده است:
سوال ۱: بر اساس سوره ملک آیه ۳۰، مفهوم "اگر امامتان را از دست بدهید، چه خواهید کرد؟" به چه معناست؟
پاسخ: بر اساس تفسیر ارائه شده، تأویل این آیه به امام معصوم (علیه‌السلام) مربوط می‌شود و مفهوم آن این است که اگر امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) در غیبت باشند و حضور ظاهری نداشته باشند، پیروان ایشان چه وضعیتی خواهند داشت. این آیه اهمیت وجود امام را برجسته می‌کند.
سوال ۲: عبارت "وجوده لطف و تصرفه لطف آخر و عدمه منّا" از خواجه نصیرالدین طوسی چگونه تفسیر می‌شود؟
پاسخ: این عبارت به این معناست که وجود امام (حتی در غیبت) یک لطف الهی است و تصرف و ظهور ایشان (زمانی که امر و نهی می‌کنند) لطف دیگری است. اما "عدمه منّا" به عدم تصرف و عدم ظهور امام برمی‌گردد و به این معنی است که این عدم تصرف از ناحیه ماست؛ یعنی ما شایستگی و اهلیت لازم برای ظهور ایشان و تصرفشان در امور را نداریم.
سوال ۳: چرا با وجود اعترافات متعدد علمای بزرگ اهل سنت به وجود امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) و حتی دیدار با ایشان، نام و یاد حضرت در بلاد آنها کمتر مطرح می‌شود؟
پاسخ: این موضوع به دلیل عدم اعطای نوعی "عقل" یا "تعقل" خاص از سوی خداوند به آنهاست که غیبت را برای شیعیان مانند مشاهده قرار داده است. این تعقل باعث می‌شود شیعیان، حتی بدون دیدن ظاهر، عشق و شور به امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) داشته باشند. این در حالی است که برخی دیگر، حتی با داشتن علم، به دلیل هوای نفسانی یا دلایل دیگر، از این درک و معرفت عمیق محروم هستند.
سوال ۴: حدیث امام سجاد (علیه‌السلام) در مورد فضیلت منتظران ظهور امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) چه نکته مهمی را بیان می‌کند؟
پاسخ: این حدیث بیان می‌دارد که "اهل زمان غیبت امام زمان، آنان که منتظر ظهور ایشان هستند و معتقد به امامتشان هستند، بافضیلت‌ترین مردم همه زمان‌ها هستند." دلیل این فضیلت این است که خداوند به آنها نوعی عقل عطا کرده که غیبت امام را برایشان مانند مشاهده قرار داده است. این حدیث علت اصلی عشق و شور شیعیان به امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) را روشن می‌کند.
سوال ۵: ارتباط بین اعتقاد سالم، عمل صالح و عاقبت به خیری بر اساس آیات سوره فاطر چیست؟
پاسخ: بر اساس آیه ۳۰ سوره فاطر، "هر کس عزت بخواهد، تمام عزت در خانه خداست." و در ادامه می‌فرماید "الیه یصعد الکلم الطیب" یعنی عقاید سالم به سوی خدا بالا می‌روند و خدا بنده با عقیده سالم را می‌پذیرد. برای عاقبت به خیر شدن و خروج از دنیا با محبت اهل بیت (علیهم‌السلام)، "و العمل الصالح یرفعه" نیز لازم است؛ یعنی عمل صالح عقیده سالم را بالا می‌برد و به آن دوام می‌بخشد. بنابراین، هم اعتقاد صحیح و هم عمل صالح برای رسیدن به عزت الهی و عاقبت به خیری ضروری هستند.
سوال ۶: آیا عدم ظهور امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) و آماده نبودن ۳۱۳ نفر یار، به این معناست که تعداد کافی از افراد مخلص و جان‌نثار در میان شیعیان وجود ندارد؟
پاسخ: خیر، این به آن معنا نیست. در زمان دفاع مقدس و سایر موقعیت‌ها، افراد مخلص و جان‌نثار برای امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) وجود داشته‌اند و دارند. تعمق در روایات نشان می‌دهد که امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) فقط به ۳۱۳ نفر عاشق، مخلص یا جان‌گذشته نیاز ندارد. ایشان به ۳۱۳ نفر "محور" نیاز دارند که هر کدام در جایگاه خود بتوانند کار اداره کنند و منشأ اثر باشند، همانطور که حضرت علی (علیه‌السلام) با داشتن یک "محور" مانند حضرت حمزه (علیه‌السلام) کارشان به اینجا نمی‌رسید. "عدمه منّا" به این معناست که ما شایستگی و اهلیت داشتن چنین محورهایی را فراهم نکرده‌ایم.
سوال ۷: مفهوم "کلامکم نور" در زیارت جامعه کبیره در مورد کلام ائمه (علیهم‌السلام) چگونه تبیین می‌شود؟
پاسخ: "کلامکم نور" به این معناست که سخنان ائمه (علیهم‌السلام) مانند نور هستند؛ یعنی هم خودشان ظاهر هستند (ظاهر بنفسه) و هم چیزهای دیگر را ظاهر می‌کنند (مظهر لغیره). همانطور که نور خورشید خود آشکار است و اشیاء دیگر را قابل رؤیت می‌کند، کلام ائمه (علیهم‌السلام) نیز حقایق را روشن می‌کند و باید با تعمق و دقت در آنها به درک مسائل و یافتن راه از گمراهی پرداخت. صرف گفتن "به به" و مقدس‌بازی کافی نیست.
سوال ۸: بر اساس منابع، یکی از ویژگی‌های ۳۱۳ نفر یاران امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) علاوه بر عشق و اخلاص چیست؟
پاسخ: علاوه بر عشق، اخلاص و جان‌گذشتگی، روایات نشان می‌دهند که امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) به ۳۱۳ نفر "محور" نیاز دارند. این افراد باید در جایگاه خود منشأ اثر بوده و قابلیت اداره امور را داشته باشند. به عبارت دیگر، صرف داشتن محبت و آمادگی برای فداکاری کافی نیست؛ بلکه این یاران باید از نظر توانمندی و جایگاه عملی نیز واجد شرایط خاصی باشند که بتوانند در زمان ظهور نقش کلیدی ایفا کنند.
افزودن دیدگاه جدید