نیمه شب شرعی را چگونه محاسبه کنیم؟ / شب شرعی چیست؟

نیمه شب شرعی

نیمه شب شرعی چیست؟ نیمه شب شرعی چه ساعتی می باشد؟ نیمه شب شرعی را چگونه محاسبه کنیم؟ آیا نیمه شب شرعی برای همه مناطق جغرافیایی و همه شهرهای یک کشور یکسان است یا اینکه متفاوت می باشد؟ نیمه شب شرعی چه زمانی می باشد؟ شب شرعی چگونه محاسبه می شود؟ شروع و پایان شب شرعی چه ساعتی است؟ آیا شروع و پایان شب شرعی در تمام فصول سال یکسان است یا فرق می کند؟

در این مطلب قصد داریم در مورد مفهوم نیمه شب شرعی و طریقه محاسبه آن صحبت کنیم. نظرات مختلفی را که در باب محاسبه نیمه شب شرعی وجود دارند به اختصار ذکر می کنیم.

یکی از مفاهیم مطرح درباره اوقات شرعی، مفهوم "نیمه شب شرعی" می باشد. این مفهوم در اخبار روزانه رادیو و تلویزیون و در کنار سایر اوقات شرعی، ذکر می گردد و شاید شما نیز آن را شنیده باشید. معنی این مفهوم از نام آن کاملا پیداست یعنی وسط شب شرعی. برای درک بهتر مفهوم نیمه شب شرعی، ابتدا باید مفهوم شب شرعی را بدانیم. اگر ما مفهوم شب شرعی را دانستیم آنگاه به راحتی می توانیم مفهوم نیمه شب شرعی را دانسته و آن را محاسبه کنیم.

شب شرعی چه زمانی است؟

برای تعریف شب شرعی چند نظر وجود دارد. تفاوت این نظرات فقط در محاسبه زمان های شروع و پایان شب شرعی است. برای محاسبه شروع زمان شب شرعی (لحظه ای که شب شرعی شروع می شود) دو نظر وجود دارد:
1) نظر اول زمان شروع شب شرعی را از لحظه غروب آفتاب می داند و
2) نظر دوم هم زمان شروع شب شرعی را از لحظه اذان مغرب حساب می کند.

در مورد پایان شب شرعی هم دو نظر وجود دارد:
1) نظر اول پایان شب شرعی را لحظه اذان صبح می داند و
2) نظر دوم هم لحظه پایان شب شرعی را لحظه طلوع آفتاب می داند.

با بررسی نظرات بالا زمان شب شرعی مربوط به هریک از ایام هفته را می توان مطابق چهار شکل زیر تعریف کرد:

1. شب شرعی مربوط به یوم جاری از لحظه غروب آفتاب یوم قبل تا لحظه اذان صبح یوم جاری می باشد.
    
2. شب شرعی مربوط به یوم جاری از لحظه غروب آفتاب یوم قبل تا لحظه طلوع آفتاب یوم جاری می باشد.
    
3. شب شرعی مربوط به یوم جاری از لحظه اذان مغرب یوم قبل تا لحظه اذان صبح یوم جاری می باشد.
    
4. شب شرعی مربوط به یوم جاری از لحظه اذان مغرب یوم قبل تا لحظه طلوع آفتاب یوم جاری می باشد.

برای درک بهتر هریک از این تعاریف، به ترتیب، مثال هایی ذکر می گردد. برای این کار فرض می کنیم می خواهیم شب جمعه را از نظر شرعی حساب کنیم و ببینیم شب جمعه از نظر شرعی چه زمانی است و از چه ساعتی تا چه ساعتی می باشد. برای این کار فرض می کنیم غروب آفتاب پنجشنبه در ساعت 18:50، اذان مغرب پنجشنبه در ساعت 19:08، اذان صبح جمعه در ساعت 04:10 و طلوع آفتاب جمعه در ساعت 05:34 باشد. با این فرضیات، شب جمعه را مطابق هر چهار مورد بالا حساب می کنیم:

1. مطابق تعریف شماره 1، شب جمعه از ساعت 18:50 (غروب آفتاب پنجشنبه، یوم قبل) تا ساعت 04:10 (اذان صبح جمعه، یوم جاری) می باشد.
    
2. مطابق تعریف شماره 2، شب جمعه از ساعت 18:50 (غروب آفتاب پنجشنبه، یوم قبل) تا ساعت 05:34 (طلوع آفتاب جمعه، یوم جاری) می باشد.
    
3. مطابق تعریف شماره 3، شب جمعه از ساعت 19:08 (اذان مغرب پنجشنبه، یوم قبل) تا ساعت 04:10 (اذان صبح جمعه جمعه، یوم جاری) می باشد.
    
4. مطابق تعریف شماره 4، شب جمعه از ساعت 19:08 (اذان مغرب پنجشنبه، یوم قبل) تا ساعت 05:34 (طلوع آفتاب جمعه، یوم جاری) می باشد.

پیشنهادی: شبانه روز ماه قمری چگونه محاسبه می شود؟

حال که با تعریف شب شرعی و طرز محاسبه آن آشنا شدیم، ببینیم چگونه نیمه شب شرعی را حساب کنیم.

محاسبه زمان نیمه شب شرعی

برای محاسبه زمان نیمه شب شرعی، کافی است تا طول شب (مدت زمان از لحظه شروع تا پایان شب) را حساب کرده و آن را بر عدد دو تقسیم کنیم. سپس عدد به دست آمده را با زمان شروع شب جمع کنیم. آنگاه زمان نیمه شب شرعی به دست خواهد آمد. اما کدام تعریف شب را برای محاسبه زمان نیمه شب شرعی انتخاب کنیم؟ در این مورد می توانیم به نظر مرجع تقلید خود مراجعه کنیم. اما آنچه در صدا و سیما اعلام می شود و معمولا در برخی سایتها نیز قابل مشاهده است، نیمه شب شرعی را بر اساس شب در تعریف شماره 1 حساب می کنند. یعنی شب را از غروب آفتاب تا اذان صبح در نظر می گیرند. با این روش در مثال بالا زمان نیمه شب شرعی را اینطور محاسبه می کنیم:

طول شب = طول مدت زمان از لحظه غروب آفتاب پنجشنبه تا لحظه اذان صبح جمعه = مدت زمان از لحظه 18:50 تا لحظه 04:10 = 9 ساعت و 20 دقیقه

اگر مدت 9 ساعت و 20 دقیقه را بر عدد 2 تقسیم کنیم، مدت زمان 4 ساعت و 40 دقیقه به دست می آید و اگر این مدت زمان را به زمان غروب آفتاب (18:50) اضافه کنیم، می شود ساعت 23 و 30 دقیقه. پس ساعت 23:30 می شود زمان نیمه شب شرعی.

سؤالی که مطرح است آن است که آیا زمان نیمه شب شرعی برای همه مناطق جغرافیایی و همه شهر های یک کشور یکسان است؟ پاسخ، منفی است. با توجه به اینکه نیمه شب شرعی بر اساس اوقات شرعی محاسبه می شود و اوقات شرعی مناطق جغرافیایی مختلف هم با یکدیگر متفاوت است پس زمان نیمه شب شرعی برای مناطق مختلف جغرافیایی و شهر های مختلف یک کشور با یکدیگر متفاوت است.

به منظور به دست آوردن اوقات شرعی و زمان نیمه شب شرعی مربوط به منطقه سکونت خود می توانید محاسبه اوقات شرعی را مطالعه نمایید.

بازنشر از دو زندگی