مباهله در لغت
«مباهله» در اصل از ماده «بهل» (بر وزن اهل) بوده و به رها کردن و برداشتن قید و بند از چیزی گفته می شود[1].
مباهله در اصطلاح
مباهله در اصطلاح قرآن و روایات و غیر آنها، به معنای ملاعنه (لعن و نفرین کردن دو طرف به یکدیگر) است؛ این گونه که هرگاه دو گروه یا دو نفر درباره ی مساله ای مهم، مانند مسائل مهم مذهبی با هم گفتگو کرده و به نتیجه ای نرسند، در یک جا جمع می شوند و به عنوان «آخرین حربه»، به درگاه خداوند تضرع می کنند و از او می خواهند تا درغگو را رسوا و مجازات کند[2].
دو آیه که در روز هجدهم ذی الحجّه نازل شد یکی در مورد تبلیغ بود: «یا أَیهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ»[1] «الْیوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دینَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیكُمْ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دیناً»[2]. و یکی هم درباره اکمال دین بود:
آیه اِکمال، آیه سوم سوره مائده که درباره واقعه غدیر بر پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) نازل شده است. خداوند در آن بیان می فرماید که پس از نزول این آیه دین را کامل و نعمت را تمام کرده است. روز نزول آیه مورد اختلاف است؛ برخی نزول این آیه را روز عرفه و برخی روز هجدهم ذی الحجه سال دهم هجری دانسته اند. شیعه معتقد است شأن نزول آیه واقعه غدیر خم و ولایت امام علی(علیه السلام) است.
روز غدیر نسیم عطرآگین نبوت و شمیم روح افزاى رسالت و دستاورد همه پیامبران و رسالت هاى الهى است.
روز غدیر.. سرآغاز سیرت هماره جوشان و راه قرآن گویا و کامل کننده دین حنیف و فرجام بخش نعمت هاى خداوندى و موهبت هاى قدسى است
روز غدیر.. همان روزى که پیامبر پس از بازگشت از حجه الوداع(سال ۱۰ هجرى) آخرین خطبه خود را در بدترین شرایط آب و هوایى و وزش بادهاى تند و سوزناک و کارشکنى منافقان و بازیگرى بیماردلان و سخنان ناامید کننده و شایعه پراکنى شایعه سازان و آشوبگرى اوباش خواند! پیامبر در میان آنان برخاست تا اعلام کند على(علیه السلام) وصى او، جانشین او، نایب او و وزیر اوست.
حضرت امام باقر(علیه السلام) فرمودند: مردم تنها به سه چيز تكليف شدهاند: شناخت امامان، تسليم در برابر آنان و رجوع به ايشان هنگام اختلافات.
یکی از زمينه هاى شكست مسلمانانِ اندلس رخت بربستن فرهنگ ملى ـ مذهبى آنان و خود باختگى شان در برابر فرهنگ بيگانه بود.
پيش از پرداختن به نمونه هاى اين موضوع شايسته است واژه ى "فرهنگ " را توضیح دهیم. "تايلر "آمريكايى میگويد:
