وظایف مردم در شرایط فتنه/ بخش اول

شناخت دوست و دشمن و مخلوط نکردن آنها با هم
«من توصیه ام به همه ی ملت ایرا ن این است:
امروز بیشتر از همه چیز برای ما هوشیاری لازم است، شناخت دوست و دشمن لازم است.مبادا دوست را با دشمن اشتباه کنید؛ مبادا دوست و دشمن را مخلوط کنید؛ مبادا رفتاری که با دشمن باید داشت، با دوست انجام بدهید.این، خطاب به همه ی جناحهاست.
نظام اسلامی با اخلالگران در امنیت مردم طبعا برخورد می کند.این، وظیفه ی نظام است.نظام اسلامی اجازه نمی دهند که کسانی دستخوش فریب و توطئه ی دشمن بشوند، زندگی مردم را خراب کنند، آسایش مردم را به هم بزنند، جوانهای مردم را تهدید کنند.فرزندان این کشور عزیزند؛ همه عزیزند.نظام این اجازه را نخواهد داد».(1)

وظایف تصریحی:
1-شناخت دوست و دشمن.
2-دوست را با دشمن اشتباه نگرفتن.
3-دوست و دشمن را مخلوط نکردن.
4-رفتاری که با دشمن باید داشت نباید با دوست انجام داد.

وظایف استنباطی :
1-بر خورد با اخلالگران در امنیت عمومی وظیفه ی نظام است نه مردم.
2-مردم در فتنه ها بیشتر شناخت اخلالگران و اطلاع به مسوولین نظام را به عهده دارند.
3-اشتباه در تشخیص دوست و دشمن و رفتار نادرست با دوست زمینه را برای اخلالگران و دشمنان مناسب می کند.

در اصول همدل باشیم و یکدیگر را تحمل کنیم
«این چیزهاست که بایستی ما بیدار باشیم، هشیار باشیم. ما مردم ایران هم همین جور.ما آنچه که می گوئیم، برای دیگران نیست؛ در درجه ی اول برای خودمان است. خود ما هم باید وحدت را حفظ بکنیم. ببینید همین آیاتی که الان خواندند:«و اذکروا نعمت الله علیکم اذ کنتم اعداء فألف بین قلوبکم فأصبحتم بنعمته اخوانا-برادر شدید با هم-و کنتم علی شفا حفرة من النار فانقذکم منها»؛ اسلام شما را از آتش تفرقه نجات داد. فراموش کردید؟ هی این به آن ایراد بگیرد، آن به این ایراد بگیرد؛ فروع را اصل بکنیم، اصول را فراموش کنیم، هی اختلاف بین ما بیفتد.اینکه قرآن می گوید:«و اعتصموا بحبل الله جمیعا».یعنی همه با هم اعتصام به حبل الله بکنید، خوب، این «همه»در سطح واحدی نیستند؛ بعضی ایمانشان قویتر است، بعضی ایمانشان ضعیفتر است، بعضی عملشان بهتر است، بعضی عملشان متوسط تر است؛ در عین حال خدای متعال به همه خطاب می کند.می گوید اعتصام به حبل الله را جمیعا بکنید، با هم بکنید. تو بگوئی من جداگانه اعتصام به حبل الله کردم و دیگری نه؛ او-دیگری-باز بگوید من جداگانه اعتصام به حبل الله کردم، این طرف رانه؛ اینکه نمی شود.همدیگر را تحمل کنید.اصولی هست، محورهائی هست؛ اصل این است که در این اصول همدل باشیم.ممکن است در صد تا از فروع، افراد با همدیگر اختلاف داشته باشند، باشد؛ این منافات ندارد با اجتماع، با جمیع شدن، مجتمع شدن؛ اینها باید ملاک باشد».(2)

وظایف تصریحی:
1-هوشیار وبیدار بودن.
2-حفظ وحدت اصل است.
3-پرهیز از ایراد گیری های نابجا.
4-فروع را اصل نکردن.
5-اصول را فراموش نکردن.
6-اعتصام به حبل الله.
7-همدیگر را تحمل کردن.
8-همدلی بر اساس اصول.

وظایف استنباطی :
1-هر عملی که به وحدت عمومی لطمه وارد کند، نادست و غلط است.
2-هر عملی که ایجاد اختلاف کند، همسویی با دشمن و آب به آسیاب دشمن ریختن است.

بی انصافی و بی عدالتی را کنار بگذارید، برادر و همکار باشید
«بعضی ها هی می خواهند اختلافها و شکافها را بیشتر کنند؛ نه، نباید اختلاف به وجود بیاید؛ همه با هم بردارند، همه با هم همکاری باید بکنند؛ همه باید برای ساختن کشور به یکدیگر کمک بکنند.به کسی نباید بیهوده تهمت زد؛کسی را نباید به خاطر یک امر،از همه ی آن چیزهائی که صلاحیت محسوب می شود، انسان را او نفی بکند.با انصاف باید بود؛ با انصاف باید عمل کرد؛ با انصاف باید حرف زد.خدای متعال در مورد دشمنان می گویند:«وَ لاَ یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَى أَلاَّ تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى »؛(3)اگر با کسی دشمنید، این دشمنی موجب نشود که نسبت به او بی انصافی کنید، بی عدالتی کنید؛ حتی نسبت به دشمن؛ حالا آن که دشمن هم نیست.بی عدالتی ها را همه کنار بگذارند؛ بی انصافی ها را همه
کنار بگذارند؛ همه در زیر پرچم نظام اسلامی و جمهوری اسلامی جمع بشود.(4)

وظایف تصریحی:
1-اختلافها و شکافها را نباید بیشتر کرد.
2-به کسی نباید بیهوده تهمت زد.
3-بایستی با انصاف عمل کرد و با انصاف حرف زد.
4-نباید بی انصافی و بی عدالتی کرد حتی نسبت به دشمن.
5-همه در زیر پرچم نظام و جمهوری اسلامی جمع شوید.

وظایف استنباطی :
1-اختلافات و تشدید اختلافها در اثر بی انصافی و بی عدالتی و تهمت زدن بوجود می آید.
2-انصاف، عدالت و پرهیز از تهمت زدن، نقشه بعضی ها و دشمنی در ایجاد اختلاف و تشدید آن را خنثی می کند.

پایبندی به اصول
«اصولی وجود دارد، به آن اصول همه پابندی خودشان را اعلام بکنند.در کنار هم باشند، اختلاف سلیقه هم باشد.چه اشکال دارد؟
همیشه اختلاف سلیقه بوده.در دورانهای مختلف هر جائی که این اختلاف سلیقه ها و اختلاف برداشتها با هوای نفس انسان مخلوط شد، کار خراب می شود.هوای نفس را باید خیلی ملاحظه کرد.به خودمان در فریب خوردن از هوای نفس سوء ظن داشته باشیم.نگاه کنیم ببینیم کجا نفس است و هوی های نفسانی ماست؛ کجا نه».(5)

وظایف تصریحی:
1-پایبندی به اصول و تحمل اختلاف سلیقه ها.
2-سوء ظن به هوای نفس خود و فریب نخوردن از آن .
3-نباید اختلاف سلیقه ها با هوای نفس مخلوط شود.

وظایف استنباطی :
1-هوای نفس است که اختلاف سلیقه ها و برداشتها را تبدیل به اختلاف در اصول می کند.باید از آن پرهیز کرد.
2-دشمن تلاش می کند تا اختلافات در برداشتها را به اختلاف در اصول تبدیل کند.باید مراقب آن بود.

در بهترین شرایط هم، دشمن در کمین است
«تجربه هائی هم این انتخابات داشت.یک تجربه برای ملت ما و مسوولان ما بود من اصرار دارم بر اینکه این تجربه را همه مان جدی بگیریم؛ هم مسوولان جدی بگیرند، هم آحاد مردم جدی بگیرند.و آن تجربه این است که باور کنیم که همیشه امکان ضربه زدن از سوی دشمنان انقلاب و دشمنان ایران اسلامی هست؛ حتی در بهترین شرائط.همیشه کمین دشمن را در نظر داشته باشیم.غفلت از اینکه ممکن است به حرکت عمومی ملت ایران ضربه ای وارد شود، چیز خطرناکی است.هشیار باشید.این همان توصیه ی امیرمومنان(سلام الله علیه)است که فرمود:«و من نام لم ینم عنه».در عرصه ی زندگی سیاسی دچار خواب آلودگی نشویم؛ در پشت سنگرها خوابمان نبرد.اگر تو خوابت برد، باید بدانی که دشمن ممکن است بیدار باشد.این تحلیل نیست که ما می گوئیم، اطلاع است.دشمنان نظام جمهوری اسلامی، سعی کردند، تلاش کردند، شاید بتوانند در فضای آزادی ای که نظام اسلامی به مردم داده است، برای مردم دغدغه و دردسر درست کنند.سعی کردند، پول خرج کردند، رسانه های زیادی به را به کار انداختند، عوامل بسیاری را بسیج کردند، شاید بتوانند از این وضعیتی که برای ملت ایران یک عید به حساب می آمد، یک جشن بزرگ ملی به حساب می آمد، وضعیتی علیه ملت ایران درست کنند؛ تلاش شد.این تجربه بایستی برای ما-همه ی ما، همه ی آحاد مردم-تجربه ی هشدار دهنده ای باشد.اگر ما در صحنه ی زندگی سیاسی و اجتماعی به همدیگر بدبین باشیم، به چشم دشمن به یکدیگر نگاه کنیم، این فرصت برای دشمنان حقیقی ما پیش خواهد آمد.اگر فکر نکنیم، اگر بصیرت نداشته باشیم، اگر فراموش کنیم که دشمنانی در کمین انقلابند،
ضربه خواهیم خورد؛ این برای ما تجربه شد.
ما از اول انقلاب در هیچ انتخاباتی حضور چهل میلیونی، هشتاد و پنج در صدی، نداشتیم.در این انتخابات، اولین بار چنین فرصت بزرگی پیش آمد؛ اما در همین فرصت بزرگ، در همین شادی بزرگ، دستهائی به کار افتادند برای اینکه ضربه ای به ملت ایران بزنند.باید بیدار بود.این بیداری فقط در زبان نیست؛ آحاد ملت، گرایشهای مختلف سیاسی، دلبستگان به کشور، دلبستگان به نظام اسلامی، همه، همه، بایستی به معنای واقعی کلمه بیدار باشند؛ فریب نخورند.(6)

وظایف تصریحی:
1-توجه به این نکته که همیشه حتی در بهترین شرائط امکان ضربه زدن از سوی دشمنان انقلاب و ایران اسلامی هست.
2-در عرصه ی زندگی سیاسی دچار آلودگی نشدن.
3-به همدیگر بدبین نبودن و به چشم دشمن به یکدیگر نگاه نکردن.
4-بصیرت داشتن.
5-اگر فراموش کنیم که دشمنانی در کمین انقلابند، ضربه خواهیم خورد.
6-بیدار بودن به معنای واقعی کلمه و فریب دشمن را نخوردن.

وظایف استنباطی :
1-انتخابات دهم و حوادث پس از آن، تجربه بزرگی است که بایستی آن را جدی گرفت و مانع تکرار آن شد.
2-هر وقت حضور ملت، افزایش چشمگیری پیدا می کند، دشمن در صدد تغییر آن و ضربه زدن بیشتر بر می آید.
3-اختلافات زمینه را برای سوء استفاده دشمن و بسیج عوامل فرصت طلب، فراهم می نماید.

مسوولین را موعظه، نصیحت و پیغام بدهید تا منحرف نشوند
«نکته ی دیگری که فعالان سیاسی، مسوولان، صاحبان قدرت، صاحب مسئولیتهای گوناگون و متفذین بشدت بایستی مراقب آن باشند، مسئله ی انحراف و فساد پذیری شخصی است؛ همه مان باید مراقبت کنیم.انسانها در معرض فسادند، در معرض انحرافند.گاهی لغزشهای کوچک، انسان را به لغزشهای بزرگ و بزرگتر و گاهی به پرتاب شدن در اعماق دره هائی منتهی می کند؛ خیلی باید مراقب بود.قرآن هشدار داده است.در موارد متعدد، در قرآن این هشدار وجود دارد.یک جا می فرماید:«ثُمَّ کَانَ عَاقِبَةَ الَّذِینَ أَسَاءُوا السُّوءَى أَنْ کَذَّبُوا بِآیَاتِ اللَّهِ»(7)؛ عاقبت بعضی از کارها این است که انسان به آن خانه ی بدترین می رسد که تکذیب آیات الهی است.یک جا می فرماید:« فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقاً فِی قُلُوبِهِمْ إِلَى یَوْمِ یَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُوا اللَّهَ مَا وَعَدُوهُ »(8)؛ خلف وعده ی با خدا کردند، این موجب شد نفاق در دلهایشان به وجود بیاید.یعنی انسان گناهی انجام می دهد، این گناه انسان را به وادی نفاق می کشاند؛ که نفاق، کفر باطنی است.همین جا در قرآن، کافرین و منافقین در کنار هم هستند.در یک آیه ی دیگر می فرماید:«إِنَّ الَّذِینَ تَوَلَّوْا مِنْکُمْ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ إِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّیْطَانُ بِبَعْضِ مَا کَسَبُوا ».(9)اینی که می بینید یک عده ای در مقابل دشمن منهزم می شوند، طاقت نمی آورند، نمی توانند ایستادگی کنند، به خاطر آن چیزی است که قبلا از اینها سر زده است؛ باطن خودشان را با گناه و با خطا خراب کرده اند.لغزشها انسان را فاسد می کند.این فساد، به انحراف در عمل و گاهی به انحراف در عقیده منتهی می شود.این هم بمرور پیش می آید؛ دفعتا پیش نمی آید که ما فکر کنیم یک نفری شب مومن می خوابد، صبح منافق از خواب بیدار می شود؛ نه،بتدریج وذره ذره پیش می آید.این، علاجش هم مراقبت از خود است.مراقبت از خود هم یعنی همین تقوا.بنابراین علاجش تقواست.مراقب خودمان باشیم.نزدیکان افراد مراقبت کنند؛زنها از شوهرهایشان، شوهر ها از زنهایشان، دوستان نزدیک از همدیگر؛ «و تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر».از یکدیگر مراقبت کنیم، برای اینکه دچار نشویم.مردم مسوولین را موعظه کنند، نصیحت کنند، خیر خواهی کنند، بنویسند برای آنها، بگویند برای آنها، پیغام بدهند تا مبادا دچار لغزش بشوند.خطرات لغزش مسوولین هم برای نظام، برای کشور و برای مردم بیشتر است.انسان گاهی در بعضی از حرفها، در بعضی از اقدامها و تحرکات، این را احساس می کند؛ نشانه های یک چنین انحرافی را انسان مشاهده می کند.به خدا باید پناه برد ، از خدا باید کمک خواست.(10)

وظایف تصریحی:
1-تقوا و مراقبت از خود در برابر انحراف و فساد پذیری شخصی.
2-مراقبت از همدیگر در برابر انحراف و فساد پذیری شخصی.
3-موعظه و نصیحت مسوولان و خیرخواهی برای مسوولان.
4-گوشزد کردن لغزش های مسوولان.
5-به خدا پناه بردن و از خدا کمک گرفتن.
6-از لغزشهای کوچک و گناهان پرهیز کردن.

وظایف استنباطی :
1-فساد و انحراف ذره ذره پیش می آید با مراقبت و تقوا بایستی از آن پیشگیری و جلوگیری کرد.
2-انحراف در عمل، به انحراف در عقیده منتهی می گردد و لذا مراقبت بر عمل مانع انحراف در عقیده است.
3-گناه انسان را به وادی نفاق می کشاند، لذا منافقین انسانهای گناهکار و فاقد مراقبت و تقوا هستند.عدم مراقبت و تقوا، انسان به نفاق گرفتار می کند.

پی نوشت ها :
11-دیدار با اعضاء خبرگان رهبری، 1388/7/2.
12-دیدار با مردم چالوس و نوشهر، 1388/7/15.
13-نهج البلاغه، خطبه 50.
14-همان.
15-اجتماع مردم قم، 1389/7/27.
16-بیانات در اجتماع بزرگ مردم قم، 1389/7/27.
-------------------------------------------------------
منبع مقاله: (1389) ولایت فقیه در شرایط فتنه(در رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی)، تهران، نشر قدر ولایت، چاپ اول