سلوک اجتماعی - استاد یزدان پناه (قسمت ۱۵)
سلوک اجتماعی - استاد یزدان پناه (قسمت ۱۵)
در این بخش، پانزدهمین قسمت از سلسله پادکست «سلوک اجتماعی» برگرفته از مباحث آیت الله سید یدالله یزدان پناه را به مدت 43 دقیقه با سالکان طریق حق به اشتراک می گذاریم.
◈▬▬▬▬▬◈▬▬▬▬▬◈▬▬▬▬▬▬◈▬▬▬▬▬▬◈
گزیده جلسه | سلوک اجتماعی - جلسه پانزدهم
این جلسه، که ادامه مباحث سلوک اجتماعی بود، نکات اصلی زیر را در بر داشت:
I. آغاز جلسه و تسلیت
• در ابتدای جلسه، واقعه حادثه تروریستی در کرمان و شهادت هموطنان تسلیت گفته شد.
• این اقدام به شکست دشمن صهیونیستی در غزه و کینه‌ای که از سردار قاسم سلیمانی دارند، نسبت داده شد.
• تأکید شد که این ایام، وقت استقامت کردن و ایستادن است، و این حرکات دشمن حقانیت مسیر را نشان داده و مسائل را برای امت آشکار می‌کند.
۲. مرور مباحث سلوک اجتماعی
• سلوک به عنوان یک دغدغه توحیدی توضیح داده شد که انسان بر اساس آن مسیر زندگی را طی می‌کند.
• سلوک یک سیر وجودی است: از سطح به عمق، از مجاز به حقیقت، و از کثرت به سمت حضرت حق (وحدت).
• پاسخ به این پرسش که چگونه دغدغه‌های سلوکی (باطن‌گرایی) با هویت اقدام اجتماعی و ورود در صحنه‌های اجتماعی سازگار است.
• توضیح داده شد که دین حداقل (کف کار) سازگاری بین سلوک و اقدام اجتماعی را مطرح می‌کند. در حقیقت، سلوک اجتماعی می‌تواند راه اصلی دین باشد (سقف کار).
• حداقل دستاوردهای مبانی قبلی (مثل روح عمل ویژه) این بود که سلوک و اقدام اجتماعی قابل جمع شدن هستند.
۳. مبنای چهارم: هویت توحید
• توحید ساحتی را دون ساحت دیگر نمی‌کند؛ بلکه همه ساحات (اجتماعی، دنیوی، خلوت) را پر می‌کند.
الف) توحید ذاتی
• شروع بحث از توحید ذاتی با تعابیری مانند:
◦ همه عالم وجه‌الله است (فأینما تولوا فثم وجه الله).
◦ همه هستی آیات حق هستند (آیاتنا فی الآفاق و فی انفسهم).
◦ قرب حضرت حق.
• اگر کسی این اندیشه‌ها را بپذیرد، هیچ ساحتی نیست که جای ظهور حق نباشد.
ب) توحید اسمایی
• اسمای الهی در همه عالم، در هر مکان و موقعیتی (خانه، جامعه، محیط فردی) جلوه دارد.
• مؤمن با این اسماءالله تعامل می‌کند.
اسمای الهی و جلوه اجتماعی آنها:
1. شکور (رزاق): در اقدام خیر اجتماعی، خدا با اسم شکور عمل می‌کند (یک قدم شما، ده قدم خدا). اسم رزاق نیز در کسب معاش جلوه می‌کند.
2. خیرالماکرین: زمانی که دشمن مکر می‌کند، خدا بهتر از آنها مکر می‌کند (ظاهر آن خرابکاری است، اما خدا بهتر عمل می‌کند).
3. العزیز (غالب بدون شکست): عزیز یعنی آن حقیقتی که دارای غلبه بوده و مغلوب نمی‌شود (پیروز بی‌شکست).
◦ غلبه حق همه جا واضح است؛ اگر حق در حقانیت خود استوار باشد، شعله‌اش هر چقدر هم ضعیف شود، از بین نمی‌رود.
◦ به استناد آیه (سوره توبه، آیه ۴۰)، خداوند کلمة الله را بالا می‌برد و کلمة الذین کفرو را پایین می‌آورد، چون «والله عزیز حکیم» است.
◦ در جنگ بدر نیز نصر و پیروزی از آن خداست چون «ان الله عزیز حکیم».
◦ کسی که توکل بر خدا کند، خدا او را پیروز خواهد کرد، زیرا «فان الله عزیز حکیم» است. این اندیشه دل مؤمن را در صحنه‌های سخت اجتماعی محکم می‌کند.
4. البصیر (خدا می‌بیند): دیدن خدا (بصیر بودن حق) در جامعه، انسان را منضبط می‌کند و حیا می‌آورد.
◦ به استناد آیه (سوره بقره، آیه ۱۱۰)، هر کار خیری انجام دهید، نزد خدا آن را خواهید یافت، زیرا «ان الله بما تعملون بصیر» (خداوند هرچه می‌کنید را می‌بیند).
◦ در صحنه‌های اجتماعی، باید امور را به خدا تفویض کرد. تفویض امر به خدا (افوض امری الی الله) آرامش‌بخش است و با این جمله توجیه می‌شود که «ان الله بصیر بالعباد» (خدا به بندگان آگاه و بیناست).
◦ صبر و استقامت بر حکم خدا (وصبر لحکم ربک) هنگام مواجهه با سختی‌ها و اعمال ناپسند دشمنان (مانند سنت مهلت دادن و استدراج الهی) به دلیل آن است که «فانک باعیننا» (شما در منظر و مرعای ما هستی).
◦ این بصیر بودن حق، سختی‌ها را در نظر مؤمن آسان می‌کند، چنانچه اباعبدالله در واقعه حضرت علی اصغر فرمودند: «ف انه به عین الله».
4. توحید افعالی
• تمام حرکت‌های اجتماعی با اسماءالله می‌گردد و مؤمن باید با این اسماءالله درگیر باشد.
• در نهایت تأکید شد که راه سلوک بسته نیست و می‌شود سلوک اجتماعی داشت.
• توحید فعلی به صورت مختصر معرفی شد: «قل من عند الله»؛ هرچه در عالم می‌گذرد از سوی خدا و فعل خداست.
• اراده و اعمال ما از سرزمین و محدوده خدا خارج نیست.
• مؤمن باید دست خدا و رد پای خدا را در هر کاری ببیند.
در کل، این بحث مقدمه‌ای برای تثبیت این اندیشه است که توحید قرآنی تمام صحنه‌های اجتماعی را پر می‌کند، و مؤمن سالک در هر صحنه‌ای با خدا در تعامل است. این مباحث خط‌دهنده چگونگی سلوک اجتماعی هستند.
◈▬▬▬▬▬◈▬▬▬▬▬◈▬▬▬▬▬▬◈▬▬▬▬▬▬◈
افزودن دیدگاه جدید