«اللهم... لا تبتلینی بالکسل عن عبادتک»
امام سجاد زین العابدین علیه السلام در دعای مکارم اخلاق عرضه می دارد:
بار پروردگارا به بیحالی و کسالت در عبادتت گرفتار مکن.
کراهت و تنبلی در عبادت حکایت از وضع نابسامان روحی و معنوی انسان می کند، اگر کسی در مناجات و بندگی خداوند تبارک و تعالی کاهلی و سستی می نماید نشان آنست که گره و اشکالی سر راه کمال و ترقی روحانی او ایجاد شده که البته اغلب این موانع حاصل بعضی لقمه ها، مجالستها، هوسرانیها و امثال آنها است و تا موانع برداشته نشود سزاوار مناجات نخواهیم شد.
موانع تا نگردانی ز خود دور
درون خانه ی دل نایدت نور
موانع چون در این عالم چهار است
طهارت کردن از وی هم چهار است
نخستین پاکی از احداث و انجاس
دوم از معصیت و از شر وسواس
سیم پاکی ز اخلاق ذمیمه است
که با وی آدمی همچون بهیمه است
چهارم پاکی سر است از غیر
که اینجا منتهی می گرددت سیر
هر آنکو کرد حاصل این طهارات
شود بی شک سزاوار مناجات
نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله و سلم می فرمود:
«افضل الناس من عشق العباده فعانقها و احبها بقلبه و باشرها بجسده»(1) بهترین انسان کسی است که عاشق عبادت خداوند تبارک و تعالی باشد و با آن معانقه کند، بندگی خدا را از صمیم قلب دوست بدارد و با اعضاء و جوارح آن را انجام دهد.
وقتی عشق آمد آتش و حرارتش هر چه غیر خداست می سوزاند و بنده را واله و مشتاق رب کریم می کند به گونه ای که هر لحظه انتظار وقت عبادت را می کشد و شیرین ترین حالات زندگیش موقعی است که دل را به حضرت او وصل کرده و مشغول مناجات و نیایش با معبود و محبوب است. و در این زمان است که محبت طرفینی می شود و خداوند تبارک و تعالی نیز بنده خود را مشمول لطف و محبت خویش قرار می دهد.
«روی انه تعالی اوحی الی بعض المدیقین ان لی عبادا من عبادی یحبوننی فاحبهم و یشتاقون الی فاشتاق الیهم و یذکروننی واذکروهم و ینظرون الی وانظر الیهم»(1).
روایت شده که خداوند تبارک و تعالی به یکی از صدیقین، وحی فرمود که در میان بندگان من اشخاصی هستند که مرا دوست می دارند، در نتیجه من هم آنها را دوست می دارم. آنان مشتاق من می باشند و من نیز مشتاق آنها هستم، آنان به یاد منند و من به یاد آنانم. آنها به من نظر دارند و من نیز به آنها توجه و نظر دارم.
آری نشان اشتیاق و شور عشق نسبت به پروردگار متعال پرداختن به عبادت و اهمیت دادن به آنها است و در این مقال چون بیشتر به مسائل مربوط به زنان مسلمان پرداخته شده، تذکر این نکته هم لازم است که بانوان محترمه باید بیش از آقایان در مورد عبادات و خصوصا نماز احساس مسؤلیت کنند بدین جهت که چند روزی را در ماه به حکم شریعت مقدس اسلام نماز از آنها برداشته شده است. اولا در ایامی که جایز است نماز بخوانند رعایت اوقات فضیلت نماز و آداب و تعقیبات آن را کرده و ثانیا در چند روز عادات ماهانه سجاده را به کناری نگذارند و با نماز و خدا خداحافظی نکنند! همانطور که در روایات آمده مستحب است در مواقع نماز وضو بگیرند، در محل عبادت خویش بنشینند و با خدا راز و نیاز کنند و دعا بخوانند تا ارتباط روحانی و معنوی آنها با خداوند تبارک و تعالی درآن ایام مذکور قطع نشود. مرحوم شیخ حر عاملی در وسائل الشیعه پنج روایت در تأکید و استحباب اشتغال خانمهای حائض در اوقات نماز به ذکر و تحمید و تسبیح آورده که یکی از آنها عبارت است از روایت امام صادق علیه السلام که فرمود:
«ینبغی للحائض ان تتوضا عند وقت کل صلاه ثم تستقبل القبله و تذکر الله مقدار ما کانت تصلی»(1).
سزاوار است که زن حائض در هنگام هر نماز وضو بگیرد و روی به قبله نماید و به مقداری که هر نماز وقت لازم دارد ذکر خدا بگوید.
