خطر سكولار كردن مقدسات

شما چرا نماز مي خوانيد؟ خودتان مي گوييد: «قُرْبَةً إلَي اللهِ» يعني مي خواهم با نماز بالاتر بيايم و از مرحله بُعد و دوري از خدا به مقام قربِ به حضرت حق نائل شوم. حالا متأسفانه در بعضي از محافل ما عکس آن را مطرح مي کنند؛ مي گويند نماز براي بهداشت روان است. همانطور كه مي دانيد؛ پشت اين نوع نگاهِ به نماز، يک فرهنگي غير از فرهنگ ديني خوابيده است. ممکن است شما به اين جمله خوش بينانه نگاه کنيد؛ ولي پشت اين جمله يک فرهنگِ به اصطلاح اومانيستي[1] خوابيده  است. اين فرهنگ مي گويد: تو همين طوري که هستي، خوبي. مي گويد براي اينکه همين که هستي باشي و مشکلي در درونت نداشته  باشي و روانت هم آشفته نباشد، نماز بخوان. ولي نماز خواندن با نيت «قُرْبَةً إلَي اللهِ»، يعني من مي خواهم از اين منِ مادون درآيم و به منِ مافوق برسم، به اصطلاح از من سِفلي به من عِلوي (متعالي) دست يابم. شما وقتي مي گوييد نماز براي بهداشت روان خوب است، ممکن است خوش بينانه و با فرهنگ خودتان به اين جمله نگاه کنيد، ولي کسي كه اين جمله را مي گويد، انسان را هم يک جور ديگري مي بيند، که اگر فرصت شد عرض مي کنيم.

پس اين نكته كه مي گويد: «بعضي از فعاليت هاي فرهنگي، فعاليت هايي است براي دنيايي کردن همه چيز، حتي دين» نكتة دقيقي است و احتياج به تأمل دارد. در سلسله  بحث هاي «مادّي شدنِ دين» و بحثِ «چه شد که کار به قتل امام حسين(علیه السلام) کشيده  شد؟» آمده است که؛ چنين نگاهي، نگاه دنيايي کردنِ مقدسات است. اين نوع فعاليت هاي فرهنگي، يک نوع فعاليت با هدف خاص خودش است. متأسفانه ما در فعاليت هاي فرهنگي مان از اين کارها زياد مي کنيم، يعني با دست خودمان گاهي دين را از بين  مي بريم. به فرمايش آيت الله جوادي آملي«حفظه الله تعالي»: «به جاي اين كه دستمان را به دامن دين بدهيم و بالا برويم، پاي دين را مي گيريم و پايين مي كشيم».

------------------------------------------

[1] - اومانيسم: فرهنگ «انسان محوري» است به جاي «خدا محوري» و لذا در اين فرهنگ، اميال و انديشه انسان ها اصالت دارد و نه حكم خدا.

Share