233. آیه (انحراف «خانواده» دلیل موجهی برای انحراف «اعضاء خانواده» نیست)
وَ لَقَدْ آتَیْنا إِبْراهیمَ رُشْدَهُ مِنْ قَبْلُ وَ کُنَّا بِهِ عالِمینَ
ما وسیله رشد ابراهیم را از قبل به او دادیم و از (شایستگی) او آگاه بودیم. (51 / انبیاء)
شرح آیه از تفسیر نمونه
«رُشْدَ» در اصل به معنی راه یافتن به مقصد است و در اینجا ممکن است اشاره به حقیقت توحید باشد که ابراهیم از سنین کودکی از آن آگاه شده بود و ممکن است اشاره به هر گونه خیر و صلاح به معنی وسیع کلمه بوده باشد. تعبیر به «مِنْ قَبْلُ» اشاره به قبل از موسی و هارون است. جمله «کُنَّا بِهِ عالِمینَ» اشاره به شایستگیهای ابراهیم برای کسب این مواهب است، در حقیقت خدا هیچ موهبتی را به کسی بدون دلیل نمیدهد، این شایستگیها است که آمادگی برای پذیرش مواهب الهی است، هر چند مقام نبوت یک مقام موهبتی است.
شرح آیه از تفسیر مجمعالبیان
پدر توحید گرایان و رشد و برازندگی او
پس از ترسیم پرتوی از داستان «موسی» و «هارون»، در آیات 51 تا 60 به ترسیم پرتوی از سرگذشت «ابراهیم»، پدر توحیدگرایان و تدبیر او در مبارزه با پرستشهای ذلّتبار و ارتجاعی پرداخته و میفرماید:
وَ لَقَدْ آتَیْنا إِبْراهیمَ رُشْدَهُ مِنْ قَبْلُ
و به یقین ما پیشتر به پیامبرمان ابراهیم رشد فکری شایسته و زیبنده او را ارزانی داشتیم.
در مورد «پیشتر» دیدگاهها متفاوت است:
1 به باور پارهای منظور پیش از رسالت «موسی» میباشد.
2 اما به باور پارهای دیگر منظور پیش از رسالت محمد صلی الله علیه و آله است.
3 و از دیدگاه برخی منظور پیش از رسیدن خود «ابراهیم» به سن بلوغ میباشد.
با این بیان منظور این است که:
ما پیشتر به پیامبرمان ابراهیم، دلیل و برهان شناخت خدا و توحیدگرایی و یکتاپرستی را که راه رشد و تکامل است ارزانی داشتیم.
وَ کُنَّا بِهِ عالِمینَ. و ما میدانستیم که او برای رشد و رساندن پیام خدا در پرتو گفتار و کردار، بسیار شایسته و برازنده است.